Informatie over borstkanker

Borstkanker

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Eén op de acht vrouwen krijgt ooit in haar leven borstkanker. Dat zijn in Nederland ongeveer 13.500 patiënten per jaar. Met name vanaf de leeftijd van 30 jaar neemt het aantal vrouwen dat getroffen wordt snel toe. Ongeveer 75% van de borstkankerpatiënten is ouder dan 50 jaar. Ook bij mannen kan borstkanker voorkomen; naar schatting 1 op de 100 borstkankerpatiënten is man. Door de vergrijzing zal het aantal patiënten toenemen. Over vijf jaar verwacht men circa 17.000 patiënten per jaar.

Voor het ontstaan van borstkanker is geen eenduidige oorzaak aan te wijzen. Meerdere factoren kunnen een rol spelen, zoals de hormoonhuishouding, erfelijke (genetische) aanleg en overgewicht na de overgang.

 

Wat is borstkanker en hoe ontstaat het?

Ons lichaam is opgebouwd uit cellen met ieder een eigen functie. Om hun werk goed te blijven doen, worden oude cellen opgeruimd en nieuwe cellen gevormd door celdeling. Hierbij ontstaan uit één cel twee cellen die zich vervolgens opnieuw delen, enzovoort. Tijdens de celdeling gaat wel eens iets fout. Deze fout gedeelde cellen gaan in het overgrote deel vanzelf dood en worden door het lichaam opgeruimd. Af en toe gebeurt dit echter niet en kunnen deze cellen zichzelf verder delen. Als in de loop van de tijd ongeveer vijf blijvende fouten in het DNA-materiaal (onze genen) van een borstweefselcel zijn ontstaan, kan dit een kankercel veroorzaken. Kankercellen kunnen zich ongeremd delen, waardoor er steeds meer van deze “foute cellen” ontstaan. Op deze wijze ontstaat een tumor. Bij borstkanker ontstaat deze in de meeste gevallen (80%) uit cellen in de melkklierkanaaltjes. Over het algemeen ontstaat borstkanker in één borst (bijna nooit in de twee borsten tegelijk). Bij de helft van de patiënten blijkt de tumor zich linksboven in de linkerborst of rechtsboven in de rechterborst te ontwikkelen.

Hoe borstkanker exact ontstaat, is helaas niet bekend. We weten echter wel dat vroege diagnose van borstkanker (dus als de tumor nog heel klein is) veel beter is doordat de ziekte zich dan beter laat behandelen. Daarom is het landelijke programma van mammografische screening bij vrouwen van 50 jaar en ouder opgezet. Deelname aan het programma is van groot belang voor vroegtijdige diagnose van borstkanker.

Het is belangrijk dat u uw eigen borsten goed kent. U leert zo de veranderingen die uw borsten ondergaan tijdens de menstruele cyclus te herkennen en kunt bij niet eerder opgemerkte veranderingen vroegtijdig uw huisarts raadplegen. De huisarts zal u onderzoeken en indien nodig doorsturen voor nader onderzoek.

Vraag daarom uw arts iedere verandering die u in uw borst voelt te beoordelen. Ook veranderingen van de tepel, zoals plotselinge afscheiding of een ingetrokken tepel, kunnen een aanwijzing zijn.

Wat zijn signalen van borstkanker?

Vaak zijn er geen uiterlijke signalen bij borstkanker die u kunt zien of voelen. Als onderstaande signalen zich voordoen, hoeft er niet altijd sprake te zijn van borstkanker. Het is wel erg belangrijk dat u zich laat onderzoeken, wannneer u denkt dat er een kans aanwezig is dat u borstkanker heeft.

 

Indeling in stadia

Bij borstkanker onderscheidt men verschillende stadia. De indeling van borstkanker vindt plaats volgens de zogenaamde TNM-classificatie. Deze deelt de ziekte in op basis van de mate waarin zij voortgeschreden is. T staat voor grootte van de tumor (doorsnede in cm), N voor het aantal aangedane lymfeklieren en M voor eventuele metastasen (uitzaaiingen).

Een meer nauwkeurige indeling vindt plaats op basis van het pathologisch onderzoek. Het vaststellen van het precieze celtype en de gradatie is van groot belang voor de behandeling en prognose van de ziekte (kans op terugkeer, overlevingsduur) omdat bepaalde vormen sneller groeien dan andere.

Men kan borstkanker in drie groepen indelen:

1. Voorstadium (Carcinoma in situ, ook wel stadium 0 genoemd). De tumor is nog niet buiten de grens van één melkklier of melkgang gegroeid. Ongeveer 10% van de patiënten heeft bij diagnose dit voorstadium.

2. Vroeg stadium: geen uitzaaiingen.
Het vroege stadium wordt onderverdeeld in I, II a/b of III a/b afhankelijk van tumorgrootte en het aantal aangedane lymfeklieren.

3. Laat stadium: uitzaaiingen aanwezig; ook wel stadium IV genoemd.

Vroeg stadium (I-II-III)

Bij deze patiënten is sprake van invasief groeiende borsttumoren. Dit betekent dat de tumor door de wand van een melkklier of melkgang gegroeid is en eventueel nabijgelegen lymfeklieren zijn aangedaan. Elders in het lichaam zijn nog geen uitzaaiingen gevonden. De meeste patiënten behoren tot deze groep en genezing is veelal mogelijk. Dit stadium kan na pathologisch onderzoek in drie gradaties en een veelheid van celtypen worden onderverdeeld (zie laboratoriumonderzoek). Daarnaast wordt een indeling gemaakt op basis van de grootte van de tumor en het aantal aangedane lymfeklieren. De prognose en keuze van de meest geschikte behandeling is afhankelijk van tumorgrootte, aantal aangedane lymfeklieren, de gradatie en het celtype. De behandelmogelijkheden worden individueel op de patiënt afgestemd en besproken. Vraag uw behandelend arts naar de resultaten van het pathologisch onderzoek en overleg de behandelmogelijkheden. De gratis brochure “interpreteren van het pathologieverslag” is via deze website te downloaden of bestellenen en is een goede leidraad.

Laat stadium (IV)

Bij deze patiënten zijn uitzaaiingen aangetroffen in andere organen of weefsels dan de borst of lymfeklieren nabij de borst. Uitzaaiingen ontstaan doordat kankercellen via de lymfevaten of bloedvaten versleept worden naar andere delen van het lichaam. Daar nestelen zij zich en delen zich opnieuw, zodat ook in dat lichaamsdeel een tumor ontstaat. Bij borstkanker komen uitzaaiingen behalve in de lymfeklieren vaak terecht in de botten, longen, lever of hersenen. Wanneer dergelijke uitzaaiingen zijn aangetroffen, is genezing niet meer mogelijk. Wel kan door middel van behandeling vaak de duur van het leven worden verlengd en de kwaliteit worden verbeterd.

 

Behandeling

Bij de behandeling van borstkanker maakt men onderscheid tussen patiënten bij wie er nog kans is op genezing en patiënten bij wie dat niet meer het geval is. Het doel van de behandeling is in beide situaties verschillend.

Curatieve behandeling (genezing)
Wanneer er kans is op genezing, is het doel van de behandeling om de in de borst aanwezige tumor zo volledig mogelijk te verwijderen (door middel van chirurgie) en daarnaast alle mogelijk in het lichaam achterblijvende cellen te vernietigen door middel van bestraling (ookwel radiotherapie) of medicijnen.

Palliatieve behandeling (verlichting)
Wanneer er sprake is van herkenbare uitzaaiingen verder van de tumor af (op afstand), is er geen kans meer op genezing. In deze situatie wordt geprobeerd om het leven te verlengen én een zo goed mogelijke kwaliteit van leven te bereiken door verlichting van bestaande klachten. Dit gebeurt door de groei van de uitzaaiingen tijdelijk terug te dringen. Dit kan worden bereikt door middel van behandeling met medicijnen zoals chemotherapie, hormoontherapie en/of antilichaamtherapie of bij plaatselijke problemen (bv pijn) door behandeling met radiotherapie. Ook wordt er in deze situatie regelmatig gebruik gemaakt van ondersteunende therapieën zoals groeifactoren, middelen tegen misselijkheid en braken en/of geneesmiddelen ter voorkoming van botcomplicaties (bisfosfonaten).

Second Opinion
Het kan zijn dat u twijfelt over hetgeen u door uw behandelend arts of door de verpleegkundige is verteld over de keuze of juist geen keuze van behandeling en de prognose die u heeft. Veel kankerpatiënten vragen zich af of ze wel in het juiste/beste ziekenhuis worden behandeld en of hun arts wel voldoende ervaring heeft met “hun” type kanker. Ook is het mogelijk dat u voor uzelf, of om bepaalde ingrijpende keuzes beter naar uzelf toe of naar uw omgeving te kunnen verantwoorden, de mening van een andere specialist zou willen vernemen. Het kan ook voorkomen dat u onvoldoende vertrouwen heeft in uw behandelaar of dat u het gevoel heeft dat hij/zij het bij het verkeerde eind heeft, of misschien voelt u zich gewoon niet op uw gemak bij uw arts. In dit soort gevallen is het mogelijk de mening van een andere specialist te vragen; dit noemt men een “second opinion”.

Uw huisarts of specialist kan u verwijzen naar een andere borstkankerspecialist. Uw behandelend arts zal er dan voor zorgen dat alle uitslagen van de onderzoeken -en zo nodig ook de foto’s e.d.- bij de desbetreffende second opinion arts aanwezig zijn om te voorkomen dat u deze allemaal opnieuw zou moeten ondergaan. Indien u niet met uw behandelaar heeft overlegd en al een afspraak met een andere specialist hebt gemaakt, is het van belang dat u deze kunt vertellen welke onderzoeken al zijn gedaan. De nieuwe specialist kan dan de uitslagen opvragen bij de eerste specialist of huisarts.

Het is aan te bevelen om uw wens voor een ander ziekenhuis of een second opinion zo open mogelijk met uw specialist te bespreken. U verwacht immers van hem/haar ook dat u eerlijk wordt voorgelicht. Mocht u uiteindelijk beslissen zich door de second opinion specialist of in een ander ziekenhuis te laten behandelen, dan is het correct dit ook aan uw huisarts en de eerste specialist te melden. Indien u teruggaat naar de eerste specialist, dan zal de second opinion specialist hem/haar op de hoogte stellen van zijn/haar mening.

 

Tot slot
De behandeling van patiënten met borstkanker is complex. Er zijn vele behandelmogelijkheden en deze zijn bovendien aan snelle verandering onderhevig. Het is daarom van groot belang dat wanneer na verloop van tijd bij u nieuwe klachten zouden ontstaan, deze opnieuw multidisciplinair (d.w.z. in overleg tussen uw behandelaar en collega-specialisten) worden besproken om te kijken wat voor u op dat moment de beste mogelijkheden zijn.

Meer informatie over borstkanker en de behandeling hiervan, vind u op www.diagnoseborstkanker.nl.

Na borstkanker kan ook micro hair pigmentation een goede oplossing zijn om bijvoorbeeld uw tepel te reconstrueren.

Bron: www.diagnoseborstkanker.nl